Faillissementsfraude: Hoe misbruik van faillissementen de economie raakt

Faillissementen zijn helaas een van het economische landschap. Ze ontstaan wanneer individuen of bedrijven niet instaat zijn op zelf hun schulden te betalen. Helaas wordt dit proces misbruikt voor frauduleuze praktijken. Het is een ernstig probleem dat de schuldeisers benadeelt en ook het vertrouwen in het economische en juridische systeem ondermijnt. Hoe werkt dit precies? Wij leggen je de verschillende vormen van faillissementsfraude uit.

De meest voorkomende vormen van faillissementsfraude

Faillissementsfraude kent allerlei vormen, de volgende methodes komen het meest voor:

1. Paulianeus handelen: een bedrijf verkoopt hierbij voorafgaand van het faillissement goederen aan gelieerde partijen zoals familie, vrienden of bedrijven, de prijs ligt ver onder de marktwaarde. Dit doen ze om waardevolle bezittingen buiten het bereik van de schuldeisers te houden.
2. Verduistering van activa: bedrijf activa zoals voertuigen, machines of geld worden verborgen of gebracht naar het buitenland, voordat het faillissement wordt uitgesproken. Voor de curator wordt het bijna onmogelijk om de activa te traceren en verkopen voor het betalen van de schuldeisers.
3. Selectieve betalingen: bij deze vorm van fraude betaalt een bedrijf net voor het faillissement bepaalde schuldeisers zoals familie of vrienden en blijven andere schuldeisers achter met niks.
4. Schijnconstructies: bedrijven worden soms opzettelijk failliet verklaard, door fictieve schulden of valse boekhoudingen. Dit kan gebeuren door het ontlopen van belastingaanslagen of door het vermijden van contractuele verplichtingen.
5. Herstart zonder schuld: je kan zonder schuld herstarten, dit wordt “phoenixing” genoemd. Een ondernemer laat hierbij zijn bedrijf gaan en begint een nieuw bedrijf met dezelfde activiteiten en nemen de schulden van het oude bedrijf niet mee.

De gevolgen van faillissementsfraude voor de samenleving

Faillissementsfraude heeft gevolgen die verder dan de direct benadeelde schuldeisers reiken. Het brengt ook schade aan de maatschappij en verstoort het economische evenwicht.

• Schade aan schuldeisers: schuldeisers ontvangen vaak niks of een klein deel als de activa wordt verduisterd of er selectieve betalingen worden gedaan. Dit kan ernstig zijn voor kleine bedrijven die afhankelijk zijn van de betaling van de facturen.
• Verslechtering van het ondernemersklimaat: het vertrouwen in het bedrijfsleven neemt af als fraude vaak voorkomt. Dit ontmoedigt mogelijk investeringen en het risico voor eerlijke ondernemers.
• Verhoogde kosten voor de maatschappij: fraude leidt tot allerlei extra allemaal administratieve kosten en juridische kosten. En die moeten uiteindelijk door de belastingbetaler worden gedragen. De kosten van de bedrijfsfinanciering worden hoger, want kredietverstrekkers dekken zich in tegen risico’s.

• Criminele netwerken: soms wordt er als onderdeel van een georganiseerde misdaad faillissementsfraude gepleegd. De opbrengsten van de fraude kunnen voor het financieren van illegale activiteiten worden gebruikt, zoals belastingontduiking of witwassen.

Hoe herken je faillissementsfraude?

Het kan lastig zijn om faillissementsfraude te detecteren, maar er zijn wel duidelijke waarschuwingssignalen. Denk aan plotselinge problemen in de financiën, zoals grote geldbedragen die verdwijnen voor het faillissement, of administratie die niet op orde is. Ook zijn er bestuurders die net voor het faillissement hun functies neerleggen, dit kan een indicatie zijn van fraude. Verder is ook verdacht als activa worden verkocht voor onrealistische prijzen aan zakenpartners of familie. Door op signalen te letten en professioneel advies in te winnen bij twijfel, kunnen de schuldeisers en andere betrokkenen de schade van fraude zoveel mogelijk beperken.